October 1, 2015
Tarihçiler ve bilim insanları bizlere, bugünkü Türkiye’nin öncülleri olan Osmanlı Türkleri tarafından Ermeni halkına 20. yüzyılın ilk soykırımının uygulandığını söylüyor. Yaklaşık 1.5 milyon Ermeni öldürüldü ya da evlerinden kovularak tehcire mecbur bırakıldı. 2015, Ermeni Soykırımı’nın başlangıcının 100. yılıdır. Türk devleti şimdiye kadar bu soykırımı kabul etmeyi hala reddetmektedir.
Ermeni Soykırımı hayatta kalanların çocuklarının zihinlerinde uzak bir anıdır. Ancak yapılan vahşete ilişkin, özellikle eski ABD Büyükelçisi Henry Morgenthau’nun anıları olmak üzere, çok sayıda belge bulunmaktadır. Her şey bir yana Bunlarla birlikte, Hitler’in 1939’da “Ermenilerin imhasından bugün kaç kişi bahsediyor ki?”sözü var.
Yirminci 20. yüzyılın en ağır soykırımlarından birinin hedefi olan Yahudi toplumunun, burada, ABD’de olduğu gibi, diğer ülkelerde de Ermeni halkıyla bir bağı vardır. Ermeni halkına yapılan soykırımın tanınması için çalışmak bizim için ahlaki bir yükümlülüktür.
Soykırım sözcüğü, II. Dünya Savaşı’nın sona ermesinden hemen sonra kullanılmaya başlandı. Holokost sözcüğü ise ancak II. Dünya Savaşı’ndan sonra genel kullanıma girebildi. Ancak “soykırım” terimi, bu terimin koşullarına uyan ve yaşanmış her olay için kullanılabilir.
Amerika Birleşik Devletleri çeşitli nedenlerden dolayı henüz Ermeni halkına yapılanların adını koymamıştır. Nedenlerin en başında, bu adımın Türkiye ile olan ilişkilere zarar vereceği endişesi gelmektedir. Türkiye’nin toprakları doğuya ve batıya açılıyor. ABD devletinin, İran’ı kontrol altında tutmak ve IŞİD’le savaşmak için Türkiye’nin hava sahasını kullanım izni almasına ve Irak’taki faaliyetlerine yönelik destek hizmetlerini yürütmesine izin vermesine ihtiyacı var.
Ancak, 100 yıl sonra artık ABD’nin gerçeklerle yüzleşmesi,1915 ve onu izleyen yıllarda yapılanların bir soykırım olduğunu kabul etmesi gerekiyor.
En azından 1951’den bu yana Birleşik Devletler’in ABD devlet görevlileri, Kongre ve önceki başkanlar tarafından birçok kez Ermenilere yapılanın soykırım olduğu dile getirilmiştir. Bunlar genellikle soykırımın başlangıcını anma etkinlikleri sırasında gerçekleşmiştir. Ancak yasama organından soykırımı resmen tanıyan bir kararı geçirme çabaları başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Başkan Barack Obama, henüz senatörken Ermeni Soykırımı’nı tanımaya yönelik kongre kararlarını destekleme sözü vermis, bunu başkan adayıyken de tekrarlamıştı. Ancak başkan olduğunda politik gerçeklikler böyle bir adım atmasını engellemişti.
Bugün, 23 kadar ülke, bir dizi uluslararası kuruluş ve 44 ABD eyaleti Ermeni halkına yapılan soykırımı tanımış durumdadır. Reformist Yahudilik Birliği Musevilikte Reform Birliği (The Union for Reform Judaism), İftira ve Karalamayla Mücadele Birliği (Anti-Defamation League) ve Amerikan Yahudi Komitesinin yanı sıra bazı ABD kilise grupları da daha önce soykırımı tanımışlardı.
Yahudi Toplumsal Halkla İlişkiler Konseyi aşağıda belirtilenlere inanmaktadır:
- Yahudi halkı dünyadan Holokost’u tanımasını istemişti. Holokost için nasıl “Bir Daha Asla” demişsek, diğer halkların soykırımını da tanımalı ve “Bir Daha Asla” demeliyiz.
- Bizler kendi acılarımızı ve bize uygulanan soykırımı hor görme çabalarından çok çektik; başkalarının yaşadıklarının adını koymak Yahudiler olarak bizlerin ahlaki sorumluluğumuzdur.
- Günümüz politikaları, ya da ABD yönetiminin Türkiye ile ilişkileri, bizim Ermeni halkının çektiği acıları tanıma konusundaki ahlaki sorumluluğumuzdan vazgeçirmemelidir.
- Kongre’yi ve Başkan’ı, 1915’te Osmanlı Türklerinin başlattığı ve yaklaşık 1.5 milyon Ermeni’nin katli ve tehciri ile sonuçlanan süreci, Ermeni Soykırımı olarak tanımaya davet ediyoruz.
Toplumsal ilişkiler alanında konusunda görev alanlar:
- Bu konuda farkındalığı artırmak için önde gelen Yahudi kuruluşlarıyla görüş alışverişinde bulunmalı, onlarla birlikte çalışmalı ve ABD’nin Ermeni Soykırımı’nı tanıması için yapılan çalışmalarını desteklemelidirler;
- İnançlar arası koalisyon ortaklarımızla görüş alışverişinde bulunmalı ve ABD’nin Ermeni Soykırımı’nı tanıması için onlarla birlikte çalışmalıdırlar;
- Kongredeki temsilcilerimizi, ABD’nin Ermeni Soykırımı’nı tanıması doğrultusundaki karar tasarılarını Kongre’de desteklemeye teşvik etmelidirler;
- Başkan’a, Ermeni Soykırımı’nı tanıma çağrısında bulunmalıdırlar.