December 16, 2003

02.3069 - Öneri

1915 Ermeni Soykırımı’nın Tanınması

Sunan: Vaudroz Jean-Claude

Tekrar gündeme getiren: Dominique de Buman

Sunulma tarihi: 18 Mart 2002

Sunulan merci: Ulusal Konsey

Halihazırdaki durum: Dosya kapatıldı

Sunulan metin

Ulusal Konsey, 1915 Ermeni Soykırımı’nı tanır. Federal Konsey’den tanımanın kayda geçirilmesini ve bu konudaki tutumunun diplomatik kanallar aracılığı ile iletilmesini talep eder.

Gerekçe

1. Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşayan Ermenilerin imhası, Osmanlı yetkililerin talimatıyla uygulanan tehcir ve katliamlar sonucunda 1 milyondan fazla insanın yok olmasına sebep olmuştur. Anlam ve kapsamı son derece açık olan bu olgu, soykırım kavramının tanımını yapan hukukçu Raphael Lemkin için bir referans yerine geçmiştir. 1948 yılında Birleşmiş Milletler tarafından [soykırım tanımı için] belirlenen standartlar Ermenilere yönelik imha sürecine tam olarak uymaktadır.

2. İsviçre Ermeni Soykırımı’nı tanıyarak kurbanlar, hayatta kalanlar ve onların torunlarının nezdinde adaletli bir tutumu takınarak insanlığa karşı uygulanan diğer suçların önlenmesine katkıda bulunmaktadır. İsviçre, bu tutumu benimseyerek, insan haklarına, azınlık haklarına ve uluslararası ceza hukukuna olan bağlılığını kararlılıkla ortaya koyan bir adım atmış olacaktır. Ayrıca insanlığa karşı işlenmiş inkâr edilemez suçları hatırlatıp, Holokost’un inkârına karşı mücadeleye katkıda bulunacaktır.

3. Ermeni Soykırımı, Birleşmiş Milletler tarafından, uzman komisyonlarından biri olan Ayrımcılığı Önleme ve Azınlıkları Koruma Alt-Komisyonu’nun raporunun benimsenmesiyle, daha sonra ise Avrupa Parlamentosu tarafından 1987’de kabul edilen bir kararla tanınmıştı. Son yıllarda, Avrupa Parlamentosu ve diğer birçok parlamento gibi Fransız, İsveç ve İtalyan parlamentoları da Ermeni Soykırımı’nı tanıdı. Cenevre Kantonu, 1998’de Büyük Konsey, geçen Aralık ayında ise Devlet Konseyi olmak üzere, iki kez aynı doğrultuda kararlar aldı. Son olarak 1983’te Dünya Kiliseler Konseyi’nin de aynı doğrultuda tutum aldığını belirtmek gerekir.

4. 13 Mart 2001’de Ulusal Konsey, her iki meclisin Dışişleri Komitelerinin oy birliği ile aldığı karara uyarak, Soykırım Karşıtları Derneği’nin (Frankfurt am Main) dilekçesini ve “İsviçre ile Türkiye Arasında Siyasi Diyalog Çerçevesinde Ermeni Soykırımı’nı” ele alması talebini Federal Konsey’e iletmiştir. Dolayısıyla Ulusal Konsey’in bu tutumunu resmi bir deklarasyonla teyit etmesi doğaldır.

5. Ulusal Konsey, Türkler ile Ermeniler arasında kalıcı bir barışın kurulmasına katkıda bulunmak için bu önerinin kabul edilmesini talep etmektedir. Barış, ancak ortak bir vizyon ve gerçeği yansıtan bir tarih temeli üzerinde inşa edilebilir.

Federal Konsey’in 15 Mayıs 2002’de benimsediği tutum

Federal Konsey, Zisyadis’in “İsviçre’nin Ermeni Soykırımı’nı Tanıması” başlıklı 00.3245 sayılı, 6 Haziran 2000 tarihli, önerisi de dahil olmak üzere, parlamento girişimlerine verdiği cevaplarda, Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde, çok sayıda Ermeni’nin canına mal olan trajik kitlesel tehcir ve katliamları esefle kınadığını ve lanetlediğini defalarca ifade etmiştir. Türkiye katliamları inkâr etmemekte, ancak birçok tarihçinin görüşünün aksine, bu katliamların o dönemin iktidarı tarafından kasıtlı olarak tertip edildiği gerçeğinin üzerini örtmektedir. Federal Konsey bu sorunun tarih araştırmalarını ilgilendiren bir konu olduğu görüşündedir.

İsviçre, dış politikası gereği Kafkasya’da, özellikle Türkiye ile Ermenistan arasında kalıcı bir dengeyi hedeflemektedir. Bu bağlamda, bölgede diyaloğun kurulması önem taşımaktadır. Türk-Ermeni sorunu Türkiye ile ikili resmi temaslarda çeşitli vesilelerle gündeme gelmiştir. Örneğin Türk-Ermeni Uzlaşma Komitesi’nin çalışmaları ve araştırmacıların arşivlere eriştiği görüşülmüştür. Tarihin acılı bir dönemine ilişkin kolektif belleği korumayı hedefleyen çabaların, konuyla ilgili coğrafyada ve her şeyden önce ilgili ülkeler tarafından yürütülmesi gerektiği yönündeki görüş hala muhafaza edilmektedir. İsviçre dış politikası, 2000 yılında başlayan ve İsviçre ile Türkiye arasında insan hakları konusuna odaklanan siyasi diyalog aracılığıyla Türkler ve Ermeniler arasında karşılıklı anlayışa katkıda bulunmayı hedefler. Önerinin kabulü ise kurulmuş olan resmi ve sistemli diyaloğu zedeleyebilir.

Önerinin imza ortakları, Ermeni Soykırım’ı kurbanlarının torunları için adalete hizmet edecek bir mesaj taşıması suretiyle Türkiye ile Ermenistan arasında kalıcı bir barışa katkıda bulunmayı amaçlıyor. Ancak bu önerinin kabul edilmesi bunun tam tersi yönde bir etki yapabilir ve Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin üzerindeki duygusal yükü artırabilir.

Federal Konsey’in 15 Mayıs 2002’deki Açıklaması

Federal Konsey önerinin reddedilmesini teklif etmektedir.

Kronoloji:

08 Aralık 2003: Sayın Dominique de Buman tarafından sunulmuştur.

16 Aralık 2003: Ulusal Konsey tarafından kabul edilmiştir.

Resmi Bülten – Tutanaklar

Dışişleri Bakanlığı, Uzmanlık Dairesi

İmzalayanlar:

Abate Fabio - Aeschbacher Ruedi - Bader Elvira - Baumann Ruedi - Baumann Stephanie - Beck Serge - Berberat Didier - Bugnon André - Bühlmann Cécile -Cavalli Franco - Chappuis Liliane - Chevrier Maurice - Chiffelle Pierre - Christen Yves - Cina Jean-Michel - Cuche Fernand - de Dardel Jean-Nils - Decurtins Walter - Donzé Walter - Dormann Rosmarie - Dormond Béguelin Marlyse - Eberhard Toni - Eggly Jacques-Simon - Ehrler Melchior - Estermann Heinrich - Fasel Hugo - Fässler-Osterwalder Hildegard - Fattebert Jean - Fehr Jacqueline - Fehr Mario - Fehr Hans-Jürg - Fetz Anita - Galli Remo - Garbani Valérie - Genner Ruth - Glasson Jean-Paul - Glur Walter - Goll Christine - Graf Maya - Grobet Christian - Gross Andreas - Gross Jost - Guisan Yves - Günter Paul -Gysin Remo - Haering Barbara - Haller Ursula - Hämmerle Andrea - Hess Walter - Hofmann Urs - Hollenstein Pia - Hubmann Vreni - Imfeld Adrian - Imhof Rudolf - Janiak Claude - Jossen-Zinsstag Peter - Lachat François - Lauper Hubert - Leu Josef - Leutenegger Oberholzer Susanne - Leuthard Doris - Loepfe Arthur - Lustenberger Ruedi - Maillard Pierre-Yves - Maitre Jean-Philippe - Mariétan Fernand - Marti Werner - Marty Kälin Barbara - Mathys Hans Ulrich - Maury Pasquier Liliane - Meier-Schatz Lucrezia - Menétrey-Savary Anne-Catherine - Meyer Thérèse - Mugny Patrice - Müller-Hemmi Vreni - Neirynck Jacques - Pedrina Fabio - Pelli Fulvio - Raggenbass Hansueli - Randegger Johannes - Rechsteiner Paul - Rechsteiner Rudolf - Rennwald Jean-Claude - Robbiani Meinrado - Rossini Stéphane - Ruey Claude - Scheurer Rémy - Schmid Odilo - Simoneschi-Cortesi Chiara - Sommaruga Simonetta - Spielmann Jean - Strahm Rudolf - Studer Heiner - Stump Doris - Suter Marc F. - Teuscher Franziska -Thanei Anita - Tillmanns Pierre - Tschäppät Alexander - Vallender Dorle - Vaudroz René - Vermot-Mangold Ruth-Gaby - Vollmer Peter - Walker Felix - Widmer Hans - Widrig Hans Werner - Wiederkehr Roland - Wyss Ursula - Zäch Guido - Zanetti Roberto - Zapfl Rosmarie - Zbinden Hans - Zisyadis Josef (113)

Anahtar Sözcükler

İnsanlığa karşı suçlar, Ermeni Sorunu, Ermenistan, Türkiye, Birinci Dünya Savaşı, Geçmiş, Sivil halktan kurbanlar, Diplomatik ilişkiler, 08.

(Resmi olmayan İngilizce çeviriden Türkçeye aktarılmıştır.)